E-Ticarette Basit Usul Mükellefiyet

E-ticarette basit usul mümkün mü, özellikle home office ölçeğinde e-ticaret yapanlar basit usulün kolaylıklarından faydalanabilir mi?

Anahtar Kelimeler: e-ticarette basit usul , e-ticaret vergi , home office e-ticaret , dijital ekonomi

E-ticarette basit usul mükellefiyet küçük sermaye ile e-ticaret yapanlar bakımından  soru işaretlerine neden olabilen bir konudur. İnternetin hızlı ve ucuz bir şekilde geniş kitlelere ulaşılabilmesine aracı olması, düşük nakdi sermaye ile dahi gelir getirici faaliyetler yapılabilmesini sağlamıştır. Bu sayede düşük nakdi sermayesi olması nedeni ile ticari hayata dahil olamayanlarda, e-ticaret alanında ticari hayata dahil olmaya başlamışlardır. Ancak düşük sermaye ile e-ticarete başlayan bu kişiler genellikle home office çapında faaliyet gösterdiklerinden, vergisel ödevleri bakımından da bir takım kolaylıklar olmasını beklemektedirler.  

Gelir Vergisi Kanunu, faaliyet gösterilen alanlar, hasılat, harcama gibi bazı kıstaslar bakımından bir kısım mükellefi “basit usulde vergilendirme” kapsamına almıştır. Basit usul vergi mükellefiyeti, gerçek usule göre vergi yükümlülükleri bakımından bazı kolaylıkları içerir. Bunlar şunlardır;

• • Defter tutmazlar,

• • Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez,

• • Geçici vergi mükellefiyeti bulunmaz,

• • Teslim ve hizmetleri KDV’den istisnadır,

• Ticari kazançların tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymetlerin alışları ve satışları dikkate alınmaz.

Basit Usul Mükellefiyette Defter ve Belge Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Basit usulde vergilendirilen mükellefler Gelir Vergisi Kanunu’nun 46. Maddesi uyarınca ikinci sınıf tüccarların tabi olduğu usul ve esaslar dahilinde belge düzenlemek durumundadırlar. Dolayısı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler, hasılatları ile ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura, sevk irsaliyesi, perakende satış vesikaları ve ilgili mevzuatta sayılan diğer belgeleri düzenlemek ve kullanmak zorundadırlar.

Basit Usule Tabi Mükelleflerin Belgeleri Nereden Temin Edilir?

Basit usule tabi mükelleflerin kullandıkları belgeler ve zarflar sadece Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) tarafından bastırılmaktadır. Bu mükelleflerin kayıtları ister odalar bünyesinde oluşturulan muhasebe bürolarında tutulsun, ister kendileri tarafından tutulsun, kullanılacak belgeler bağlı oldukları oda veya birlikten temin edilecektir.

Basit Usule Tabi Olmanın Şartları Nelerdir?

Basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları vardır. Buna göre basit usule tabi olmanın genel şartları Gelir Vergisi Kanunu 47. Madde uyarınca şunlardır;

 Basit usule tabi olmanın genel şartları şunlardır:

1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak. İşinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmamaktadır.
2. İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 1.1.2016 tarihinden itibaren 6.300 TL’yi diğer yerlerde 1.1.2016 tarihinden itibaren 4.200 TL’yi aşmamalıdır. 
3. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde Gelir Vergisi’ne tabi olunmaması gerekmektedir.

Basit usule tabi olmanın özel şartları ise Gelir Vergisi Kanunu 48. Maddesinde şunlar olarak sıralanmıştır;

1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının 1.1.2016 tarihinden itibaren 88.000 TL veya yıllık satışları tutarının 1.1.2016 tarihinden itibaren 126.000 TL’yi aşmaması,
2. 1 numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının 1.1.2016 tarihinden itibaren 42.000 TL’yi aşmaması,
3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının 1.1.2016 tarihinden itibaren 88.000 TL’yi aşmaması gerekmektedir.

Basit Usule Tabi Olamayacaklar Kimlerdir?

Gelir Vergisi Kanunu’nun “basit usulün hududu” başlıklı 51. Maddesinde basit usulden faydalanamayacaklar belirtilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır;

1. Kollektif şirket ortakları ile, komandit şirketlerin komandite ortağı olanlar,
2. Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar,
3. Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere aracılık edenler, adsense gibi programlardan reklam geliri elde edenler bu kategoriye girmektedir.
4. Aracılık işi ile uğraşanlar, drop shipping türünde aracılık temelli e-ticaret yapanlar bu bentte değerlendirilecektir.

Sayılan bu özel şartların yanında, Maliye Bakanlığınca teklif edilen ve Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibariyle veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenlerde basit usule tabi olamayacaklardır. Bakanlar kurulu kararı ile basit usulden faydalanamayacak olanlardan bazıları ise şunlardır;

• Büyükşehir belediyesi olan illerin mücavir alan sınırları dahil olmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde, Her türlü emtia imalatı ve emtia alım satımı ile uğraşanların basit usulde vergilendirilemeyeceği belirtilmiştir. Burada emtiadan kasıt, nihai ürün olmayan, işlendikten sonra kullanılacak un, şeker, pirinç gibi ara mallardır.

E-Ticarette basit usul mükellefiyet mümkün mü? 

Yapılan mevzuat açıklamalarına göre;

• Adsense gibi programlar ile web siteleri ve video paylaşımları üzerinden reklam geliri elde edenler,
• Drop shipping gibi aracılık temelli e-ticaret ile gelir elde edenler,
• Evinde un, şeker vs kullanarak ev yapımı pasta, kurabiye, yemek üretip bunları internetten satanlar,
• Faaliyetini sürdürmek için, yıllık harcamalarının tutarı 1.2016 tarihinden itibaren 88.000 TL veya yıllık satışları tutarının 1.1.2016 tarihinden itibaren 126.000 TL’yi aşanlar, basit usule tabi olamayacaktır.

Her ne kadar bu özel şartlar bir kısım e-ticaret faaliyeti ile uğraşanların basit usulden faydalanabileceği gibi algılanabilecekse de, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayımlamış olduğu Basit Usule Tabi Mükellefler İçin Vergi Rehberi, 2016‘da internet üzerinden yapılan her türlü alım satım faaliyetinin büyükşehirler dahil tüm ülke genelini kapsaması nedeniyle bu şekilde faaliyette bulunan mükelleflerin Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesindeki yetki uyarınca yayımlanan 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kalacaklarından basit usulde vergilendirilmeleri mümkün bulunmadığı belirtilmiştir. 

            Kaynak:

• • Gelir Vergisi Kanunu,

• • GİB Basit Usule Tabi Mükellefler İçin Vergi Rehberi, 2016
• GİB basit usul için 2016 yılı vergilendirme rehberi için tıklayınız